Lyon Heart study – czyli o optymalnej proporcji Omega-6 i Omega-3 w diecie

Dieta śródziemnomorska nazywana jest dietą prozdrowotną zalecaną szczególnie w profilaktyce chorób sercowo – naczyniowych. Jej skuteczność została udowodniona i udokumentowana w wielu badaniach przeprowadzanych na całym świecie. Jednym z takich projektów naukowych było francuskie badanie Lyon Heart Study, zainicjowane w celu określenie związku między stosowaniem diety śródziemnomorskiej a profilaktyką kardiologiczną, z naciskiem na profilaktykę wtórną, a więc dotyczącą osób cierpiących już na choroby sercowo-naczyniowe.

Dieta śródziemnomorska dla mieszkańców Lyonu

Założeniem badania przeprowadzonego w 1988 roku we francuskiej miejscowości Lyon było zastosowanie zasad diety śródziemnomorskiej w odniesieniu do 302 pacjentów po przebytym zawale serca (kobiet i mężczyzn w średnim wieku). Nawyki żywieniowe mieszkańców Lyonu podobne były do sposobu odżywiania występującego w krajach Europy Północnej – pacjenci przyzwyczajeni byli między innymi do smarowania pieczywa masłem, które nie występuje w diecie śródziemnomorskiej. W celu ułatwienia im przestrzegania zasad prozdrowotnej diety, wprowadzono pewną modyfikację, która pozwoliła na lepsze dopasowanie diety do miejscowych nawyków żywieniowych. Modyfikacja ta polegała na wprowadzeniu do jadłospisu pacjentów wyprodukowanej specjalnie na potrzeby badania margaryny z oleju rzepakowego [1]. Olej, będący tłuszczem pochodzenia roślinnego, wzbogacił dietę osób badanych w kwas Omega-3, który jest składnikiem deficytowym w diecie większości państw Europy.

Optymalna proporcja kwasów tłuszczowych 2:1

Po 27 miesiącach stosowania diety dokonano specjalistycznych badań w celu oceny stanu zdrowia osób stosujących się do zaleceń autorów projektu. Zebrane wyniki wskazywały na 70%-krotne zmniejszenie liczby nawrotów zawału serca w porównaniu do grupy kontrolnej, w której nie wprowadzono żadnych zmian w sposobie odżywiania [2]. Najczęściej podawanym wyjaśnieniem tak wysokiej skuteczności diety śródziemnomorskiej we wtórnej profilaktyce chorób układu krążenia jest ważna właściwość tej diety – niski stosunek kwasów tłuszczowych Omega-6 do Omega-3.

Badanie Lyon Heart Study ukazało, że ważna jest nie tylko ilość spożywanych tłuszczów i ich rodzaj, ale także proporcje pomiędzy nimi. Z żywieniowego punktu widzenia najbardziej optymalny stosunek kwasów tłuszczowych Omega-6 do Omega-3 równy jest proporcji 2:1. W typowym żywieniu mieszkańców Europy Północnej stosunek ten wynosi natomiast 10:1. Dla porównania, tradycyjna dieta mieszkańców Krety, wśród których odnotowano bardzo mały odsetek umieralności na chorobę niedokrwienną serca, charakteryzowała się proporcją kwasów tłuszczowych mniejszą niż 2:1 [2]. Niekorzystna proporcja Omega-6 do Omega-3 w diecie mieszkańców naszej szerokości geograficznej wynika przede wszystkim z deficytowości kwasów Omega-3 w spożywanych posiłkach. Zaleceniem wynikającym z założeń diety śródziemnomorskiej jest zwiększenie spożycia produktów obfitujących w kwasy Omega-3, takich jak olej rzepakowy, bez dodatkowej konsumpcji Omega-6. Dzięki takim rozwiązaniom możliwe będzie przywrócenie optymalnej i korzystnej z punktu widzenia profilaktyki kardiologicznej proporcji kwasów tłuszczowych w diecie.

Olej rzepakowy elementem diety śródziemnomorskiej

Badanie Lyon Heart Study dowiodło skuteczności diety śródziemnomorskiej zarówno w przypadku profilaktyki pierwotnej (przed wystąpieniem chorób serca), jak i profilaktyki wtórnej (u osób, które cierpią na choroby serca i naczyń krwionośnych, a więc także u osób po przebytym zawale). Projekt przeprowadzony wśród mieszkańców Lyonu wykazał także, że sposobem na lepsze dostosowanie zasad diety śródziemnomorskiej do nawyków żywieniowych mieszkańców Europy Północnej jest uwzględnienie w niej oleju rzepakowego – tłuszczu popularnego na naszej szerokości geograficznej, który charakteryzuje się pożądaną proporcją kwasów tłuszczowych Omega-6 do Omega-3 równą 2:1.

Źródła:

1.Szostak W.B., Dowody na skuteczność zmian w doborze tłuszczów w diecie w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych [w:] Olej rzepakowy – nowy surowiec, nowa prawda, tom II, praca zbiorowa pod redakcją Jana Krzymańskiego, Warszawa 2009

2.Kłosiewicz-Latoszek L., Szostak W.B., Żywienie a choroby sercowo-naczyniowe [w:] Forum Profilaktyki, styczeń 2008, nr 1 (10), s.1-3

22 kwietnia 2013