Z rzepakowym dookoła świata: Japonia

Choć położona tysiące kilometrów stąd, Japonia jest w naszym życiu obecna na całkiem licznych płaszczyznach. Nie mamy wprawdzie wulkanów ani superszybkich pociągów, ale z ochotą jeździmy japońskimi autami, kupujemy tamtejszy sprzęt elektroniczny, a jedzenie sushi już dawno przestało być luksusem. I jeszcze olej rzepakowy – i u nas, i w Japonii jest najczęściej kupowanym tłuszczem roślinnym. ¹

Kuchnia japońska to wszelkiego typu dary morza, warzywa oraz ryż. Wiele potraw jada się w Japonii na surowo, inne grilluje na specjalnej płycie, gotuje na parze lub smaży w głębokim oleju, tak jak choćby znane i u nas warzywa w tempurze. Ten rodzaj ciasta szczelnie osłania warzywa podczas smażenia, co ma na celu również ochronę składników odżywczych, w tym witamin. A jako że tłuszcze biorą udział we wchłanianiu i transporcie witamin (A, D, E i K), japońscy kucharze zaliczają produkty smażone w tempurze do wartościowych. Do smażenia zaś używają głównie oleju rzepakowego.¹

Kuchnia japońska zalicza się do najzdrowszych na świecie. Sami Japończycy tryskają zdrowiem i trudno wśród nich znaleźć osoby otyłe. 127 milionów Japończyków (tylu mieszkańców kraj ten liczył w 2014 r.) spożywa rocznie 2,5 miliona ton olejów roślinnych², wśród których olej rzepakowy pod względem sprzedaży plasuje się na pierwszym miejscu z 40 proc. udziałów w rynku. Drugim popularnym olejem jest olej sojowy, poza nim natomiast na japońskich półkach można spotkać oliwę, oleje z winogron, orzechów, sezamu, a także tłuszcze u nas nieznane (np. olej z awokado) i zadziwiające mieszanki: olej rzepakowy z sojowym czy rzepakowy z palmowym.³

Olej rzepakowy wytwarza się w Japonii od starożytności. Do lat 50. XX wieku tłoczono go w warunkach domowych na własne potrzeby. Później powstały większe gospodarstwa i plantacje rzepaku, usytuowane głównie w okolicy miasta Yokohama-machi na wyspie Honsiu. Większość okolicznych mieszkańców zaangażowana jest zawodowo w lokalny przemysł olejowy. Od roku 1989 w Yokohamie-machi organizuje się doroczny Festiwal Kwitnienia Rzepaku, zwany Nanohana, do którego głównych punktów należą maraton wokół rzepakowych pól oraz – rzepakowy labirynt! W ogóle czas kwitnienia rzepaku w tych okolicach Yokohamy-machi jest szczególnie urokliwy, ponieważ żółte pola kontrastują tam ładnie z wodami pobliskiej zatoki.⁴ Taki krajobraz, nietypowy dla Japonii, stanowi nie lada gratkę dla turystów: odwiedzają oni okolicę tłumnie, o czym świadczą zdjęcia zamieszczone choćby w portalu Trip Advisor. Większość z nich jest…żółta⁵ :)